Pregled urina sa sedimentom

*Šta predstavlja pregled urina sa sedimentom?

Pregled urina jedan je od najvažnijih i najčešće korišćenih laboratorijskih testova procene zdravstvenog stanja. Koristi se u dijagnostici i kod preventivnih pregleda zdravih osoba. Stručnim izvođenjem i tumačenjem rezultata analize urina brzo se dobija početna dijagnoza o stanju bubrega, kao i o izvesnim metaboličkim bolestima.

Ponekad se na bolest može posumnjati već prema promenama fizičkih i fizičko-hemijskih karakteristika urina. Krv u mokraći jedan je od važnijih znakova bolesti mokraćnog sistema, a čest je nalaz i kod postojanja kamenca. U Laboratoriji se pored fizičkog, hemijskog i mikroskopskog ispitivanja urina, tumači i klinički značaj analiziranog urina kod različitih patoloških promena.

* Postupak analize urina obuhvata:

• Opis fizičkih i fizičko-hemijskih karakteristika mokraće: izgled, boja, miris, reakcija i specifična težina.
• Hemijske analize: proteini, šećer, aceton, bilirubin, urobilinogen, krv, nitriti i drugo.
• Pregled mokraćnog sedimenta: eritrociti, leukociti, cilindri, epitelne ćelije, bakterije, kristali, soli i drugo

*Zašto se radi analiza urina?

Mokraća ili urin, kao glavni ekskret organizma, proizvod je lučenja bubrega, tečnost kojom se iz organizma izlučuju krajnji proizvodi metabolizma i niz drugih sastojaka koji se u organizmu nalaze u višku ili mu više nisu potrebni. Analiza urina se radi u cilju: postavljanja dijagnoze bolesti, praćenja toka bolesti, praćenja terapije i skrininga naslednih bolesti.

* Medicnski indikatori za analizu urina?

-Situacije koje ukazuju na infekciju urinarnog trakta (abdminalni bol, bol u leđima, bolna uriniranja),

 -Praćenje sistemskih oboljenja (reumatska oboljenja, hipertenzija, intoksikacije, neželjeni efekat lekova),

-Praćenje bubrežnih oboljenja, slućajno otkrivanje glukozurije i ketonurije, praćenje nekih metaboličkih stanja (povraćanje, dijarea, ketoza, ponovno formiranje urinarnog kamenca),

-Kao i deo rutinskog pregleda (trudnice).

*Uzrokovanje urina?

Prvi jutarnji urin koji se uzima posle noćnog gladovanja (8-časovnog ležanja) je najkoncentrovaniji uzorak, pa je zbog toga pogodan kako za mikroskopska ispitivanja, tako i za otkrivanje patoloških sastojaka. Naziva se i standardni uzorak.

Da bi se analizom urina dobile tačne informacije, odlučujuće je pravilno uzorkovanje i sakupljanje urina, kao i njegova brza dostava u laboratoriju. Urin se sakuplja u određenim posudama. Pre sakupljanja urina mora se obaviti osnovna higijena. Neki faktori menjaju koncentraciju izmerenih komponenti i stvaraju probleme u interpretaciji rezultata, kao što su gladovanje, kada se povećavaju ketonska tela ili povećana fizička aktivnost, kada se može javiti povećana količina proteina ili krvi u urinu. Preporučuje se da uzorke urina ne treba analizirati ukoliko stoji na sobnoj temperaturi duže od 2 sata od momenta sakupljanja.

* Rezultati analize urina?

Izgled: Ako je izgled zamućen, to ukazuje na povećan broj leukocita, gljivica, bakterija, sluzi i dr. Moguće da postoji neki upalni proces.

Boja: Urin je normalno žute boje. Boja može da varira u zavisnosti od unete količine tečnosti. Na boju urina utiču i povećana telesna temperatura,  znojenje, povraćanje,  proliv.

Reakcija: Alkalna reakcija obično ukazuje na bakterijsku infekciju, dok kisela reakcija ukazuje na nekontrolisani dijabetes, plućni emfizem, dijareju.

Relativna gustina: Povećana gustina može biti znak hormonskog poremećaja, poremećaja funkcije nadbubrežne žlezde, dijabetesa, hipertenzije, problema sa bubrezima.

Proteini: Proteini se mogu javiti u trudnoći ili usled povećane fizičke aktivnosti, kada to nije znak patoloških promena. Pojava proteina u urinu u svim ostalim stanjima znak je nekog zapaljenjskog procesa.

Glukoza: Pojava glukoze u urinu se najčešće javlja kod dijabetičara i povezana je sa javljanjem povišene glukoze u krvi.

Aceton: Pozitivan aceton se javlja kod dijabetičara

Bilirubin i urobilinogen: Pozitivan nalaz može biti znak oštećenja jetre i žuči.

Hemoglobin: Krvni pigment, glavni protein eritrocita I zadužen je za prenos kiseonika u telu.

Nitriti: Pozitivan nalaz je indikator prisustva bakterija u urinarnom traktu

Ketonska tela: Nalaze se u mokraći dijabetičara i osoba koje gladuju.

Askorbinska kiselina (vitamin C): Može se naći u mokraći kod uzimanja prevelike doze ovog vitamin.

*Šta je pregled sedimenta urina?

Pregled sedimenta urina je vrlo važan deo rutinskog kvalitativnog pregleda mokraće, jer se time može doći do važnih podataka koji iz hemijske analize mokraće nisu vidljivi.

Mikroskopskom analizom urina koji se dobija nakon centrifugiranja, nalazimo krvne ćelije:

Eritrociti i leukociti: Normalno se u sediment može naći 1-3 eritrocita i 4-8 leukocita. Povećan broj ovih ćelija upućuje na bolesti mokraćnog sistema.

Cilindri: Cilindri su forme koje nastaju u bubrežnim kanalićima i poprimaju njihov oblik. Pozitivan nalaz ukazuje na hronično bubrežno oboljenje.

Bakterije: Ukoliko ih je u uzorku mokraće dosta (masa) bakterija to je znak ozbiljne urinarne infekcije.

Kristali: Ako se u sedimentu kristali pojavljuju učestalo i u većim količinama, to upućuje na povećan rizik nastanka kamenaca.

Sluz: Pojava sluzi nema veći dijagnostički značaj.

Gljivice: Pojava gljivica se može javiti kod dijabetičara ili je znak gljivične infekcije.

Spermatozoidi: Pozitivan nalaz se javlja kod starijih muškaraca i ukazuje na oštećenje prostate.