qcmd TÜV logo
TÜV logo
Kneginje Zorke 25, Slavija, Beograd | Pon. - Ned. 00 - 24h office@aqualab.rs
Kneginje Zorke 30, Slavija, Beograd | Pon. - Ned. 00 - 24h 011 2441 551 office@aqualab.rs
Bulevar Mihajla Pupina 115a, Novi Beograd | Pon. - Ned. 00 - 24h 011 2441 551 office@aqualab.rs

Anemije (malokrvnost)

21. јула 2022.

Anemije su bolesti koje odlikuju smanjenje mase eritrocita (crvenih krvnih zrnaca), smanjenje vrednosti hemoglobina i smanjenje vrednosti hematokrita, bez obzira na etiologiju. Hemoglobin koji ulazi u sastav eritrocita je glavni prenosilac kiseonika iz pluća u tkiva i organe, a kada naši organi ne dobijaju dovoljno kiseonika, podložni su raznim bolestima.

malokrvnost

 

Anemije nastaju kao posledica poremecaja odnosa izmedju sinteze i razgradnje eritrocita i potrebno je precizno ustanoviti zbog cega je anemija nastala.Anemije kod zena su puno cesce nego kod muskaraca i pogadjaju 40% stanovnistva na planeti sto je svakako impozantan broj.

Postoji vise od 400 vrsta anemija .

 

Prema uzroku i mehanizmu nastanka anemije se mogu svrstati u tri grupe:

  1. anemije nastale zbog smanjenog stvaranja eritrocita
  2. hemoliticke anemije-nastale zbog povecan razgradnje ili gubitka crvenih krvnih zrnaca
  3. anemija koja se javlja zbog povecane potrebe za eritrocitima.To se najcesce javlja u trudnoci i tokom dojenja,zatim nakon porodjaja a isto tako moze biti prisutna i kod dece zbog ubrzanog rasta.

 

Prema velicini i obliku eritrocita i kolicini hemoglobina anemije se dele na:

1. makrocitne MCV (srednja vrednost velicine eritrocita> 95fl

-makrocitne anemije su najcesce uzrokovane nedostatkom vitamina B12 ili folne kiseline koji su vazni faktori za sazrevanje eritrocita

 

2. mikrocitne  MCV <80FL

-najcesci uzrok mikrocitne anemije je nedostatak gvozdja ili u ishrani ili zbog smanjene apsorpcije gvozdja iz digestivnog trakta I povecana potreba za gvozdjem u odredjenim stanjima kao i razlicita akutna ili hronicna krvarenja mogu biti uzrok mikrocitne anemije.Osim nedostatka gvozdja mikrocitne anemije mogu izazvati i razni genetski poremecaji kao i neke hematoloske bolesti

 

3. normohromne,(normocitne )kada je  MCV je 85-95fl  a MCH >26pg

-uzrok ovih vrsta anemija su najcesce neke hronicne bolesti poput autoimunih bolesti,bolesti vezivnog tkiva ,bolesti bubrega.

 

Takodje sve ove vrste anemija se mogu deliti na nasledjene i stecene.

 

Anemija se ponekad tesko otkriva jer su rani simptomi veoma blagi.Anemija se ne sme zanemarivati,jer posledice po zdravlje mogu biti ozbiljne.Koliko je ona opasna zavisi od njene vrste,stepena tezine i brzine nastanka.

Simptomi anemije:

  • umor-pospanost
  • slabost-brzo zamaranje
  • vrtoglavica
  • bledilo koze i sluznice usana,desni,konjuktiva,noktiju i dlanova
  • ubrzan srcani rad
  • osecaj hladnoce narocito ruku i nogu
  • tuga i depresija
  • smanjenje seksualnih funkcija
  • poremecaj sna i smanjenje apetita

 

Dijagnostika anemija se postavlja uz pomoc odredjenih biohemijskih analiza krvi.Na prvom mestu treba uraditi analizu kompletne krvne slike. Na rezultatu se nalazi informacija o broju eritrocita (RBC),leukocita (WBC),trombocita (PLT),kolicini hemoglobina.Takodje se nalaze i informacije o velicini ,obliku i opisi jos nekih fizickih karakteristika elemenata krvi. Smanjeni broj eritrocita,hemoglobina ili hematokrita govori u prilog da se radi o anemiji.

Prosirena dijagnostika koja ce pomoci lekaru da odredi vrstu anemije obuhvata sledece biohemijske analize:

  • nivo GVOZDJA u krvi kao i sposobnost ,kapacitet,vezivanja gvozdja za transferin (TIBC i UIBC)Gvozdje je sastavni deo hemoglobina a hemoglobin je sastavni deo eritrocita Anemije zbog smanjenog gvozdja su najcesci oblik anemija.Kako nivo gvozdja u krvi ima oscilacije u toku dana najtacniji rezultati su kada se gvozdje odredi u jutarnjim satima.
  • zatim treba odrediti FERITIN KOJI PREDSTAVLJA zalihe gvozdja u organizmu i vazan je parametar u pracenju uspesnosti lecenja anemije. kao i TRANSFERIN(transportni protein koji transportuje gvozdje kroz krv i predaje ga celijama na koriscenje).U odredjenim slucajevima je potrebno odrediti vitamin B12 i FOLNU KISELINU koji su osnovni vitamini neophodni za proizvodnju eritrocita.U ponekim slucajevima lekar moze traziti i analizu  bilirubina i njegove frakcije.

 

Anemija se leci tako da se leci osnovni poromecaj koji uzrokuje anemiju.U zavisnosti od uzroka potrebno je nadoknaditi gvozdje,folnu kiselinu,vitamin B12,zaustaviti krvarenje ili leciti hronicnu bolest u osnovi.

Anemija je cesto dugotrajno stanje koje zhteva nadzor i lecenje od strane lekara interniste-hematologa.

 

Prim.Vera Cvetkovic

spec.medicinske biohemije