Transfuziološka laboratorija
Transfuzijska medicina je grana medicine koja se bavi svim aspektima transfuzije krvnih komponenata od davalastva krvi, obrade i pripreme komponenata krvi do kliničke transfuziologije. Klinička transfuziologija obuhvata pretransfuzijska ispitivanja (analize), ordiniranje transfuzijske terapije, hemovigolancu kao i oblast hemostaze.
Transfuzioloske analize obuhvataju odredjivanje krve grupe pacijenta u ABO i Rh krvnogrupnim sistemima, skrining na prisustvo antieritrocitnih antitela, indirektni i direktni Coombs-ov test.
Odredjivanje krvne grupe u ABO sistemu obuhvata odredjivanje prisustva odredjenog antigena na povrsini eritrocita uz pomoc reagenasa. Postoji 4 krvne grupe u ovom sistemu A, B, AB i O. Moguce je odrediti i podgrupe iz ovog sistema (A2 i A2B). Rh krvnogrupni sistem je slozeniji i sastoji se od RhD proteina, njegovo prisustvo oznacava se kao Rh+, a odsustvo kao Rh-, i RhCcEe proteina koji se odredjuju kao Rh fenotip kod Rh- rutinski, a po zahtevu lekara i kod Rh+. Takodje moguce je odrediti i redje varijante iz RhD sistema (RhDweak)- slabo pozitivno.
Krvna grupa se rutinski odredjuje radi planiranja transfuzioloskog zbrinjavanja u hospitalnim uslovima, ali ukoliko je potrebno primeniti krvne komponente obavezno se ponavlja i radi test kompatibilnosti u bolnickim sluzbama transfuzije.
Skrining antitela se sprovodi metodom indirektnog Coombs-ov testa iradi se u cilju ispitivanja prisustva klinicki znacajnih antieritrocitnih antitela u plazmi pacijenta najcesce tokom trudnoce, a u cilju prevencije razvoja anemije ploda.
Indirektni Coombs-ov test se radi i u dijagnosicke svrhe kod pacijenata sa hemoliznim anemijama, sa autoimunim i malignim oboljenjima.
Direktni Coombs-ov test sluzi za odredjivanje prisustva aniteritrocitnih antitela vezanih za eritrocite u cirkulaciji i takodje se koristi u dijagnosticke svrhe kod hemoliznih anemija (diferenciono dijagnosticki) kod autoimunih oboljenja i malignih bolesti.